چالش های پیش روی انتخابات آینده افغانستان

درحالی که بحث و مناقشه جهت برگزاری انتخابات آینده در افعانستان با جدیت جریان دارد، برخی موانع در عمل امکان برگزاری انتخابات را با مانع مواجه خواهند کرد.

بخش سیاست تبیان

انتخابات از مهمترین عناصر و مولفه های دموکراسی در یک کشور است. همه کشور های دموکراتیک سعی می کنند، دارای انتخاباتی رقابتی، همگانی، عادلانه و شفاف باشند.
برای تحقق این امر سازگارهای مختلفی ذکر شده که به واسطه آن امکان برگزاری انتخابات دموکراتیک فراهم می گردد و برگزاری موفق آن، نوع نظام سیاسی را از دیگر نظام های سیاسی متمایز می کند، چون امروزه اکثر نظام های سیاسی غیر دموکراتیک نیز برگزار کننده انتخابات در کشورشان هستند.
بنابراین اگرچه در موارد زیادی شاهد برگزاری انتخابات در نظام های استبدادی هستیم، اما وجود عواملی چند انتخابات غیر دموکراتیک را از انتخابات دموکراتیک متمایز می سازد.
یکی از مهمترین عوامل شاخصی به نام «رقابت» است. «شفاف بودن» انتخابات مسئله ای دیگری است که موجب شکل گیری نهادهای داخلی و بین المللی به منظور نظارت بر انتخابات می شود. شفافیت انتخابات، عنصری است که رقابتی بودن انتخابات را تضمین می کند.
همچنین شفافیت انتخابات ارزش رأی تک تک افراد و شهروندان یک کشور را نشان می دهد. «همگانی بودن» و «عادلانه بودن» انتخابات نیز 2 عاملی است که برابری همه شهروندان در تعیین سرنوشت شان را نشان می دهد.

این ویژگی های انتخابات در قانون اساسی تمام کشورهای دموکراتیک جهان گنجانده شده و قابل ملاحظه است و حکومت در این کشور برای تحقق آنها مکانیسم های را پیش بینی کرده اند.
قانون اساسی افغانستان نیز در مواد مختلف به ویژگی های همگانی بودن، عادلانه بودن و شفاف بودن انتخابات اشاره کرده و در موادی مربوط به برگزاری انتخابات ریاست جمهوری، شورای ملی و شوراهای ولایتی و ولسوالی از همگانی بودن، عادلانه بودن و شفاف بودن انتخابات و مکانیسم های مختلف برگزاری آن سخن گفته که همه اینها تاکید می کند، انتخابات مولفه مهم دموکراسی می باشد.
علاوه بر آن مساوات سیاسی، آزادی شهروندان، حقوق مدنی و سیاسی مردم در انتخابات متجلی می گردد. زیرا در انتخابات فرد هم از حق انتخاب شدن و هم از حق انتخاب کردن برخوردار است. این حق برای همه برابر است. همچنین حق انتخاب کردن نیز برای همه شهروندان برابر است.

اصل عمومی بودن انتخابات به این معناست که همه شهروندان اگر شرایط را احراز می کنند، می توانند، در انتخابات شرکت کنند. دولت طبق قانون اساسی موظف است، فرصت شرکت برای همگان و تمام امکانات و نیازمندی های مردم برای شرکت در انتخابات را برآورده سازد.
اما در شرایط کنونی که افغانستان با مشکلاتی نظیر ضعف نهادهای دولتی و اوضاع وخیم امنیتی و فضای از هم پاشیده سیاسی مواجه است، این احتمال را تشدید می کند که این عوامل بر روند انتخابات تأثیر منفی بگذارند، درحالی که حکومت افغانستان هم تاکنون موفق نشده، ظرفیت کمیسیون مستقل انتخابات را ارتقا دهد و منابع لازم برای آن را تامین کند.
درگیری ها و ناامنی هایی که در شرایط فعلی در سراسر کشور سایه افگنده است، توانایی مردم جهت اعمال حقوق سیاسی شان به شدت تحت تاثیر قرار داده است.

همچنین، این مهم می تواند نظارت بر روند اجرایی این پروسه را دشوار بسازد و بدین طریق زمینه را برای تقلب بیشتر از گذشته افزایش دهد و ناتوانی دستگاه های امنیتی در کنار نیروهای فاقد تعهد، تخصص و مهارت چالش های دیگری هستند که برگزاری انتخابات را با مشکل رو برو می کنند.
نبود امنیت در افغانستان و ناتوانی حکومت در تامین شفافیت انتخابات  گذشته و همچنین عدم سرشماری نفوس و در اختیار داشتن آمار و ارقام دقیق جمعیتی، از چالش های عمده ی انتخابات آینده به شمار می روند. در حال حاضر مردم افغانستان از یک ورق ساده که توسط وزارت امور داخله توزیع می شود، به عنوان شناسنامه و کارت شناسایی استفاده می  کنند.
درحالی که مردم انتظار دارند، حکومت با توزیع تذکره الکترونیکی از تقلب در انتخابات جلوگیری، هویت اصلی شهروندان خود را تثبیت، آمار جمعیت و نفوس گروه های قومی ساکن در کشور را مشخص و از اطلاعات و معلومات به دست آمده در راستای تامین امنیت آنها استفاده کند.

بنابر شیوه رایج و معمول رای دهندگان پیش از برگزاری انتخابات ثبت نام می شوند و کارت رای دهی اخذ می کنند. این کارت در زمان ثبت نام و برای تشخیص سن افراد رای دهنده، اسناد دقیقی نیست تا تشخیص شود که فرد متقاضی کارت رای دهی واجد شرایط است یا خیر.
بدلیل نبود اسناد دقیق، برخی از رای دهندگان چندین کارت رای دهی می گیرند و در روز انتخابات تمام آن را استعمال می کنند. بخش عمده مشکلات در انتخابات ناشی از مشخص نبودن رقم دقیق رای دهندگان و مشخصات آنان است. بدون توزیع تذکره الکترونیکی شفافیت در انتخابات تامین نخواهد شد.